هیچ کدام از ما قادر به زندگی یا کار کردن در محیطی که تاریک است یا روشنایی کمی دارد، نیستیم. امروزه لامپ های کم مصرف در هر اتاق و دفتری وجود دارند و فعالیت را برای ما ممکن می سازند. اما این لامپ ها که به بخش های مختلف زندگی ما نور می بخشند، برای ما ضرر نیز دارند؟ پاسخ این سوال امروزه دغدغه بسیاری از مردم است و تاثیر زیادی روی محیط اطراف ما و حتی سلامتی ما می گذارد. در این مقاله برای شما از لامپ های کم مصرف خواهیم گفت و اینکه آیا باعث سرطان می شوند یا نه.
آیا لامپ های کم مصرف به راستی عامل سرطان است؟
دکتر علی شهریاری در پاسخ به اینکه آیا لامپ های کم مصرف سرطان زا است گفت: هیچ مستند علمی برای این موضوع نداریم .
وی اظهار کرد: افرادی که در تماس زیاد با جیوه هستند مانند افرادی که در آیینه سازی کار می کنند، این ماده می تواند برای سلامتی آنها مشکل زا باشد.
این متخصص خون و سرطان تاکیدکردکه باید ازتماس مسقیم از جیوه پرهیزکنیم، همانطوریکه تماس مستقیم با فلزات سنگین دیگر از جمله سرب هم نباید تماس داشته باشیم.
چرا نباید لامپ ها را شکست؟
طی تحقیقات بسیار مشخص شد که در ساخت لامپ های کم مصرف (Compact Fluorescent Light Bulb) از مقداری جیوه (معمولا سه تا پنج میلی‌گرم) استفاده می‌شود که عنصری بسیار سمی است.هنگامی که لامپ CFL می‌شکند بخشی از این جیوه به صورت بخار در محیط پخش و بخشی نیز به صورت پودر باقی می‌ماند.
متخصصان معتقدند که تماس مستقیم با جیوه موجود در لامپ های کم مصرف برای سلامتی مضر بوده و می تواند سبب بروز برخی بیماری ها شود و به همین دلیل به مردم توصیه می کنند که از تماس با این ماده خودداری کنند.
هرچند لامپ های کم مصرف به دلیل مزیت هایی مانند مصرف کم انرژی، عمر نسبتا طولانی و تولید گرمای کمتر نسبت به لامپ های قبلی با استقبال مردم مواجه شده،اما جیوه درصورت شکستن لامپ کم مصرف برای سلامتی افراد مضر است و می تواند سبب بروز بیماری هایی شود.
متخصصان حوزه سرطان، اطلاعات توصیه می کنند که پس از شکستن لامپ ها، هوای داخل منازل یا مراکز اداری و تجاری را باید تخلیه کرد تا این ماده به سلامتی افراد آسیب نرساند.
آیا باید مصرف لامپ های کم مصرف را متوقف کنیم؟
اطلاعات بدست آمده در خصوص لامپ کم مصرف، چیزی نیست که استفاده آنها را به دلیل سرطان زایی، نفی کنیم.
دکتر محمد اسماعیل اکبری افزود که استفاده از لامپ های کم مصرف به خودی خود سرطان زا نبوده اما اگر لامپ ها بشکند و جیوه آن بر روی دست یا اسایر اعضای بدن بریزد، می تواند خطراتی را به دنبال داشته باشد.
وی اظهار کرد کرد که مضر بودن جیوه داخل لامپ های کم مصرف به این معنی نیست که لامپ کم مصرف را استفاده نکنید. اگر این لامپ ها نشکنند و آلودگی محیطی ایجاد نکنند، اشکالی برای مصرف کردن آنها وجود ندارد.
اکبری ادامه داد که کسانی که به صورت مداوم و متمدد با فلزات سنگین از جمله جیوه ارتباط داشته دارند در معرض ابتلا به برخی از بیماری ها از جمله سرطان هستند.
برخی از اشعه های نور خورشید هم می تواند سرطان زا باشد و افراد دائما در معرض تابش نور خورشید باشند هم می تواند در معرض این خطر باشند اما نمی توان اعلام کرد که مردم جلوی نور خورشید نروند اما باید مراقب باشند.
یکی از متخصصان خون و سرطان نیز در این خصوص گفت که جیوه به خودی خود سرطان زا است و آنهایی که با جیوه تماس زیادی دارند در معرض ابتلا به سرطان هستند.
جیوه و کاربرد های آن در جهان
بیشترین کاربرد جیوه در ساخت مواد شیمیایی صنعتی و کاربردهای برقی و الکترونیکی و همچنین در پزشکی است. علاوه بر این از جیوه در دماسنجها به ویژه برای حرارتهای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
‘امین اله گلرو’ کارشناس ارشد مهندسی پزشکی در این باره به گزارشگر علمی ایرنا گفت: از جیوه علاوه بر دماسنج ها، در فشارسنج ها، پمپ های انتشار و بسیاری وسایل آزمایشگاهی دیگراستفاده می‌شود. در دندانپزشکی جیوه در آمالگامها (ماده پرکردن دندان) و داروهای دندان کاربرد دارد.
وی افزود: جیوه، بخار جیوه و تمام نمک های محلول جیوه به شدت سمی هستند. سفیده تخم مرغ و شیر را می توان به عنوان پادزهر به کار برد زیرا آلبومین های تخم مرغ و شیر با جیوه آلبومینات جیوه می دهند که غیر محلول است.
گلرو یادآور شد: در سال 2008 در نشست سازمان ملل متحد در نایروبی، وزیران محیط زیست 140 کشور جهان به توافق رسیدند که استفاده از جیوه را ممنوع سازند و تلاش برای حذف جیوه از مصارف عمومی شروع شد، اما متاسفانه هنوز در کشور ما این مساله اجرایی نشده است.
کشورهایی همچون سوئد و نروژ استفاده از جیوه را به طور کلی ممنوع کرده اند اما در سایر کشورها این ماده مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین بخوانید: 5 اشتباهی که عمر گوشی هوشمندتان را کم می کند
در آخر
استفاده از لامپ های کم مصرف بدون شک از نظر مصرف کمتر انرژی مطلوب هستند اما متخصصان پوست به این نتیجه رسیده اند که بهتر است در محل هایی که افراد مرتبا در آنها حضور دارند از این لامپ ها استفاده نشود و در عوض در مکانهای عبور و مرور و راهروها و پارکینگها و اتاقهای انتظار و نظایر آن می توان از این گونه لامپها استفاده کرد تا هم در مصرف انرژی صرفه جویی شده باشد و هم اینکه به سلامت مردم آسیبی رسیده نشود.