خودارضایی عملی است که به لحاظ دینی نکوهش فراوان شده است، با این حال افسانه‌ها و خرافات فراوانی دربارهٔ آن وجود دارد. بسیاری از این افسانه‌ها پشتوانه علمی ندارند و صرفاً موجب ایجاد احساس اضطراب و گناه در افراد می‌شود. اما برخی نیز از لحاظ علمی صحت دارد. ما در این مطلب قصد داریم خود ارضایی را به صورت واقعی و بدون نگاه از جایگاه خاصی بررسی کنیم.
تعریف خود ارضایی
خودارضایی به معنای انجام هرگونه عمل یا افکار جنسی با خود و بدون دخالت همسر یا فرد دیگر است. این عمل منجر به برون‌ریزی ( مخصوصاً در مردان) و احساس ارضای جنسی می‌شود. البته داشتن برون‌ریزی شرط لازم برای انجام عمل خود ارضایی نیست. در بخش‌های بعدی این مقاله بیشتر در مورد خود ارضایی پسران و دختران صحبت خواهیم کرد.
آنچه در عمل خود ارضایی اتفاق می‌افتد، تحریکات جنسی، هجوم افکار و تخیلات جنسی و افزایش هورمون‌های جنسی در خون است که همگی پیش‌نیازهای انجام عمل فیزیکی خود ارضایی هستند. بعد از تحریک کامل جنسی، فرد با روش‌های مختلف مانند لمس کردن اندام تناسلی، باعث رسیدن به لذت جنسی و برون‌ریزی می‌شود .
نکته مهم این است که خود ارضایی هیچ‌گاه منجر به ارگاسم نمی‌شود و فقط به برون‌ریزی منجر می‌شود. تفاوت زیادی بین ارگاسم و برون‌ریزی وجود دارد. ارگاسم حالتی از ارضای واقعی و طبیعی جنسی است که بین انسان و همسر خود و در شرایط بسیار آرام‌بخش و بدون احساس گناه یا پشیمانی، اتفاق می‌افتد. پس از ارگاسم، به علت ترشح زیاد هورمون دوپامین (هورمون عشق)، احساس بسیار خوبی از صمیمیت و عشق تجربه می‌کنند و سطح انرژی بالاتری نسبت به قبل خواهند داشت. درحالی‌که برون‌ریزی از طریق خود ارضایی،صرفاً باعث تخلیه انرژی روحی و فیزیکی، ایجاد حس پشیمانی، افسردگی، احساس گناه، نفرت از خود و احساس حقارت می‌شود. این نوع برون‌ریزی نه‌تنها نیاز جنسی انسان را برآورده نمی‌کند، بلکه به علت ایجاد حالت‌های منفی ذکرشده، انسان را بیشتر حریص میکند تا مجددا به انجام این عمل بپردازد.
خود ارضایی، افسانه‌ها، واقعیت‌ها و راهکارها
خود ارضایی مثل هر کارکرد جسمانی‌روانی دیگری، ممکن است تبدیل به یک فعالیت آسیب‌زا شود. در این زمینه میتوان به «خودارضایی وسواسی» اشاره کرد که در آن فرد به انجام خود ارضایی احساس اجبار میکند.
در این مطلب ابتدا افسانه‌های رایجی که دربارهٔ خود ارضایی وجود دارد را واکاوی می‌کنیم و سپس خودارضایی وسواسی را به عنوان یکی از اختلال‌های مربوط بررسی می‌کنیم و در نهایت به راهکارهایی برای فائق‌آمدن بر آن اشاره می‌کنیم.
افسانهٔ شمارهٔ یک: خود ارضایی بینایی را ضعیف میکند.
مطالعات نشان می‌دهند که خودارضایی پدیدهٔ بسیار رایجی است. نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ۶۷ الی ۹۴درصد از مردان و بین ۴۳ تا ۸۵درصد از زنان حداقل یک‌بار در طول زندگی‌شان اقدام به خود ارضایی کرده‌اند. در ایران تعداد این پژوهش‌ها بنا به دلایل مختلفی کمتر است یا در دسترس نیستند، ولی مطالعه‌ای که در سال ۱۳۹۰ انجام شده است و در مجله علوم رفتاری و اجتماعی چاپ شده، نشان می‌دهد ۹۲درصد از مردان و ۶۲درصد از زنان ایرانی حداقل یک‌بار در طول زندگی‌شان اقدام به خود ارضایی کرده‌اند، بنابراین احتمالاً بینایی تعداد کثیری از افراد جامعه باید از بین رفته باشد یا مشکل داشته باشد.
ولی علم پزشکی تاکنون هیچ نتیجهٔ مستقیمی دربارهٔ ارتباط خود ارضایی با مشکلات پزشکی و ضعف بینایی به دست نیاورده است. تنها مطالعات پزشکی که در آن به ارتباط خود ارضایی با مشکلات جسمانی اشاره شده است، مربوط به خودارضایی وسواسی است.
همچنین بخوانید : راههای درمان انزال زودرس
افسانهٔ شماره دو: خود ارضایی اختلال روانی ایجاد میکند
تنها مشکل روان‌شناختی مربوط به خود ارضایی، «احساس گناه» است. عوامل متعددی موجب می‌شود که فرد بعد از خودارضایی دچار احساس گناه شود، از جمله اینکه اگر فرد «خودارضایی» را امری غیرطبیعی و ناپسند و زشت در نظر بگیرد، یا پیامدهای وحشتناک برای آن متصور شود، یا حتی اگر همین افسانه‌هایی که در اینجا ذکر می‌شود را از پیامدهای خود ارضایی در نظر بگیرد، احساس گناه در او افزایش پیدا میکند.
افسانهٔ شماره سه: خود ارضایی باعث تضعیف قوای جسمانی، کم‌خونی و لاغری می‌شود
بله، خود ارضایی مانند هر عمل دیگری که بخشی از انرژی جسمانی بدن را تحلیل می‌برد، موجب خستگی یا شاید بی‌حالی شود و بخشی از انرژی جسمانی بدن را مصرف میکند. ولی خستگی، بی‌حالی و تحلیل انرژی بعد از خودارضایی، با استراحت و تغذیه مناسب دوباره تامین می‌شود و این تحلیل انرژی دائمی نیست. همچنین خودارضایی در مردان، ارتباطی به بدکارکردی اسپرم‌ها ندارد.
چرخه اعتیاد به خود ارضایی
خود ارضایی، یکی از زیرشاخه‌های اعتیاد بسیار قدرتمندی به نام اعتیاد جنسی است . خود ارضایی، فرد را وارد یک چرخه نامحدود اعتیاد گونه میکند که بسیار مخرب بوده و اگر فرد نسبت به آن آگاهی نداشته باشد، می‌تواند انسان را تا سرحد افسردگی مزمن و حتی فکر خودکشی بیندازد. در اینجا چگونگی این چرخه مخرب را شرح می‌دهیم:
در اکثر مواقع، خود ارضایی برای فرار از احساساتی مانند خشم، نگرانی، نارضایتی، ناامیدی، اضطراب و غم انجام می‌شود. فرد مبتلابه خود ارضایی، این عمل را به‌عنوان یک مُسکن استفاده میکند تا ازاین‌گونه احساسات رها شود (بدون اینکه اقدامی اصولی در جهت رفع آن‌ها انجام بدهد).
پس از مدتی، فرد به این عمل اعتیاد پیدا میکند و مغز وی شرطی می‌شود. به‌نحوی‌که به شکل ناخودآگاه، وقتی استرس یا نگرانی دارد، دست به عمل خود ارضایی میزند تا آرام شود. ولی با انجام این عمل یک آرامش کاذب مقطعی به دست می‌آورد ولی بلافاصله آن آرامش از بین رفته و احساسات منفی جای آن را می‌گیرند. مجددا فرد مبتلابه این اعتیاد، برای فرار از این احساسات، خود ارضایی میکند. یعنی فرد مدام در چرخه‌ای در حال تقلا کردن باقی می‌ماند.
چرخه اعتیاد جنسی و خصوصاً خود ارضایی، باعث می‌شود که کم‌کم فرد مبتلابه آن، رابطه‌اش با اطرافیان و جامعه کمتر و کمتر شود و اوقات بیشتری را در انزوا و تنهایی خویش سپری کند. این روند ادامه خواهد داشت و انزوای بیشتر، افسردگی و ناامیدی بیشتری را به همراه خواهد داشت.
دکتر پاتریک کارنز بنیان گذار موسسه سلامت جنسی در آمریکا، چرخه اعتیاد جنسی را به مراحل زیر تقسیم میکند:
اشتغال ذهنی
مراسم آماده سازی برای لغزش جنسی
ارتکاب عمل اعتیاد گونه جنسی ( مثل خودارضایی)
نامیدی و احساس گناه
خودارضایی وسواسی چیست؟
خودارضایی وسواس‌گونه، به شرایطی اشاره دارد که در آن فرد برای انجام خودارضایی احساس اجبار میکند. این شرایط ممکن است با دیدن فیلم‌ها یا عکس‌هایی با محتوای جنسی همراه باشد یا نباشد.این وسواس ممکن است با دیگر اختلال‌های رایج روان‌شناختی همچون افسردگی، اضطراب و رفتارهای وسواسی و ناتوانی در رابطه عاطفی همراه باشد.
نشانه‌های خودارضایی وسواسی چیست؟
اگر چنین نشانه‌های در عمل به خودارضایی وجود داشته باشد، میتوان آن را خودارضایی وسواسی در نظر گرفت:
اگر خود ارضایی فرد آن‌قدر زیاد باشد که روابط اجتماعی، عاطفی، بین فردی و کاری او را مختل کند.
اگر خود ارضایی آن قدر شدید باشد که بعد از هر ارگاسم، احساس تنهایی در فرد ایجاد شود.
اگر بعد از خود ارضایی، رضایت جنسی کسب نشود.
اگر فرد روزانه بین ۵ تا ۱۵بار خودارضایی کند.
اگر فرد نمی‌تواند وسوسهٔ تحریک اندام‌های جنسی‌اش را کنترل کند.
اگر فرد تنها زمانی دست از خود ارضایی می‌کشد که آسیب‌دیده یا خسته و فرسوده شود یا احساس فشار اجتماعی شدیدی را تجربه کند.
چگونه با خودارضایی وسواسی کنار بیاییم؟
حالا که این اختلال را شناختید راه‌حل‌هایش را هم با هم مرور می‌کنیم:
۱. بپذیرید که مشکل دارید
از دلایل مهم خود ارضایی، نداشتن رابطه عاطفی و جنسی طبیعی است. اگر شما به این دلیل خود ارضایی می‌کنید، احتمالاً باید دلایل ناتوانی در برقراری رابطه عاطفی را پیدا کنید.
از طرف دیگر گاهی خودارضایی راهی برای فرار از واقعیت‌های زندگی است. تغییر در زندگی نیاز به این دارد که شما اهداف مشخصی را دنبال کنید. همچنین «زمان خطرناک» را پیدا کنید. یعنی نشانه‌هایی که موجب می‌شوند که شما در آن زمان دست به خودارضایی بزنید را پیدا کنید و در آن زمان‌ها خود را مشغول به کار دیگری کنید.
۲. ابتکار به خرج دهید و عادت‌هایتان را بشکنید
مدتی خود ارضایی نکنید و وارسی کنید که این رفتار چه قدر از زمان شما را به خود اختصاص می‌دهد، در حالی که می‌توانید آن را به فعالیت‌های اجتماعی و احساس‌های بهتر بگذرانید. به عبارت دیگر، بهتر است به جای تاکید بر یک جنبه از زندگی‌تان، در اینجا زندگی جنسی، ابعاد لذت‌بخش دیگری نیز داشته باشید.
۳. ذره‌ذره کم کنید
اگر شما روزانه خود ارضایی می‌کنید، اول تلاش کنید که، یک روز در هفته خودارضایی نکنید. مثلاً جمعه‌ها خودارضایی نکنید. سپس تلاش کنید که هفته‌ای دو روز خود ارضایی نکنید و در آن روز‌ها به نیازهای جسمانی و روانی دیگرتان برسید.
۴. خودتان را مشغول نگه دارید
وقتی هیچ‌کاری برای انجام‌دادن نداشته باشید، احتمال این که خودارضایی کنید زیاد می‌شود. خلاقیت به خرج دهید و خود را در موقعیت‌هایی قرار دهید که نمی‌توانید خودارضایی کنید. بودن با دوستان، رفتن به کتابخانه یا کتابفروشی، رفتن به پیاده‌روی، رفتن به باشگاه ورزشی، رفتن به یک کافه یا رستوران، روش‌هایی هستند که شما را از خودارضایی دور می‌کنند. در واقع با این کار شما ذهنتان را تربیت می‌کنید که هر نشانه‌ای را با خودارضایی همانند نکند.
۵. به فیلم‌ها و عکس‌های جنسی نگاه نکنید
یکی از دلایلی که افراد نمی‌توانند رفتارهای وسواسی خود ارضایی را کنترل کنند، پورنوگرافی یا دیدن فیلمهای جنسی است. خیلی مهم است که تحملتان را برای وسوسهٔ دیدن چنین فیلم‌هایی بالا ببرید.