خستگی به حالتی گفته می شود که بدن در آن احساس ضعف و کمبود انرژی می کند. خستگی می‌تواند دلایلی زیادی مانند جسمی، روانی یا ترکیبی از هردو باشد. تقریبا تمام افراد در لحظاتی از زندگی، احساس خستگی را تجربه کرده اند. خستگی مداوم و انرژی پایین می تواند نشانه ای از عادت های بد و عوامل سبک زندگی منفی نیز باشد. خستگی اغلب ریشه در روزمرگی های ما دارد. پس برای از بین بردن یا کاهش آن باید به خودتان مراجعه کنید.
علائمی که باعث خستگی می شود
ما معمولا خستگی خود را به گردن زندگی شلوغ و پرکار خود می‌اندازیم. در بیشتر موارد حق با ما است. اما اگر همیشه خسته هستید بدون اینکه دلیل آن را بدانید، نباید این مسئله را نادیده بگیرید.برای شروع بهتر است طی یک دوره‌ی ۲ تا ۳ هفته‌ای سبک زندگی خود را تغییر دهید، سعی کنید ساعت خواب خود را منظم کنید و کافی بخوابید، برنامه‌های زندگی تان را تغییر بدهید، غذاهای سالم بخورید، بیشتر استراحت کنید، مولتی ویتامین مصرف کنید و مصرف کافئین را کاهش دهید. اما از میان موارد مختلفی که ممکن است باعث بروز خستگی شوند، 5 مورد زیر از مهم‌ترین‌ها به شمار می‌روند.
کم خونی
خستگی که ناشی از کم‌خونی باشد، به دلیل کمبود گلبول‌های قرمز رخ می‌دهد. گلبول‌های قرمز اکسیژن را از ریه‌ها به سلول‌ها و قسمت‌های مختلف بدن می‌رسانند. کم‌خونی ممکن است با احساس ضعف و تنگی نفس همراه باشد. کم‌خونی به دلایل گوناگونی از جمله کمبود آهن و ویتامین، از دست دادن خون، خون‌ریزی داخلی، یا بیماری‌های مزمنی مانند روماتیسم مفصلی، سرطان و از کار افتادن کلیه رخ می‌دهد. بنا بر گفته‌ی دکتر لارنس کوراش (Laurence Corash)، استاد علوم آزمایشگاهی دانشگاه کالیفرنیا، زنان به ویژه در سن باروری به دلیل قاعدگی و نیاز افزون‌ترِ بدن به آهن در دوران بارداری و شیردهی، مستعد کم‌خونی ناشی از کمبود آهن هستند.
بیماری تیروئید
اگر ترشح هورمون‌های تیروئید غیرطبیعی باشد، فعالیت‌های عادی روزمره مانند کوه کندن می‌ماند. غده‌ی تیروئید که در جلوی گلو و به اندازه‌ی یک گره است، هورمون‌هایی تولید می‌کند که سوخت‌وساز بدن را تنظیم می‌کنند. ترشح بیش از اندازه‌ی هورمون (پرکاری تیروئید) منجربه افزایش سوخت‌وساز و کمبود ترشح هورمون (کم‌کاری تیروئید) منجربه کاهش آن می‌شود.
نشانه‌ها: پرکاری تیروئید که با خستگی و ضعف ماهیچه‌ها بیشتر از همه در قسمت ران خود را نشان می‌دهد، ورزش‌هایی مانند دوچرخه‌سواری و بالا رفتن از پله‌ها و کوه را دشوار می‌کند. نشانه‌های دیگر عبارتند از کاهش وزن بی‌دلیل، احساس گرمای مداوم، افزیش ضربان قلب، نامرتب‌تر و کوتاه‌تر شدن جریان عدت ماهانه و افزایش احساس تشنگی. به گفته‌ی دکتر رابرت مک‌کانِل (McConnell) مدیر مرکز تیروئید نیویورک در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا، پرکاری تیروئید اغلب در زنانی که در دهه‌ی ۲۰ یا ۳۰ زندگی هستند رخ می‌دهد اما در زنان مسن‌تر و مردان هم دیده می‌شود.
کم‌کاری تیروئید باعث خستگی، مشکل در تمرکز و درد ماهیچه حتی با انجام فعالیتی سبک می‌شود. نشانه‌های دیگر عبارتند از: افزایش وزن ناشی از جمع شدن آب در بدن، احساس سرمای مداوم حتی در فصل تابستان، جریان قاعدگی مرتب‌تر و شدیدتر و یبوست. کم‌کاری تیروئید بیشتر در زنان بالای ۵۰ سال رخ می‌دهد و به گفته‌ی دکتر مک‌کانل ۱۰ درصد زنان بالای ۵۰ سال دچار کم‌کاری خفیف تیروئید هستند.
دیابت
هر سال بیش از ۱ میلیون نفر بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ تشخیص داده می‌شوند. اما هنوز افراد بسیاری از مبتلا شدن خود به این بیماری خبر ندارند. قند یا به عبارتی گلوکز، همان منبع انرژی‌ای است که بدن ما را به کار می‌اندازد. در نتیجه مبتلایان به دیابت نوع ۲ که دچار اختلال مصرف گلوکز و انباشت آن در خون هستند، در تأمین انرژی به مشکل بر می‌خورند. آنطور که دکتر ساودک (Saudek)، استاد و مدیر مرکز تحقیقات بالینی عمومی General Clinical Research Center دانشگاه جان هاپکینز می‌گوید، خستگی ناشی از کمبود انرژی برای فعالیت‌های بدن، نخستین نشانه‌ی هشداردهنده در مبتلایان به دیابت نوع ۲ است.
نشانه‌ها: علاوه بر خستگی مداوم، برخی نشانه‌های دیگر عبارتند از: تشنگی مفرط، تکرر ادرار، گرسنگی، کاهش وزن، زودرنجی، عفونت‌های قارچی و تاری دید.
همچنین بخوانید: اشتباهات رایج و باور های غلط برای لاغری
افسردگی
افسردگی یکی از بیماری‌هایی است که نحوه زندگی و احساسی که نسبت به خودمان داریم تأثیر می‌گذارد. بدون درمانی مؤثر، افسردگی برای هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سال‌ها ادامه می‌یابد.
نشانه‌ها: افسردگی در افراد مختلف به شکل‌های متفاوتی بروز می‌کند. اما نشانه‌های رایج آن، کاهش انرژی، تغییر عادات غذایی و الگوی خواب، اختلال حافظه، مشکل در تمرکز و احساس نومیدی، بی‌ارزش بودن و منفی‌گرایی است.
خستگی مزمن
شرایط نامطمئن موجب خستگی شدیدی می‌شوند که معمولا به سرعت خود را نشان می‌دهد. مبتلایان به سندرم خستگی مزمن (CFS) همیشه آنقدر خسته هستند که انجام فعالیت‌های روزمره برای‌شان دشوار است و با کمترین تقلایی از پا در می‌آیند.
نشانه‌ها: از نشانه‌های دیگر می‌توان به سردرد، درد عضلات و مفاصل، ضعف، حساسیت غدد لنفاوی و ناتوانی در تمرکز اشاره کرد. سندرم خستگی مزمن معمایی حل نشده است زیرا هیچ دلیل شناخته‌شده‌ای به عنوان عامل آن وجود ندارد.
